Χολολιθίαση – Πέτρες στη Χολή | Χειρουργός Λαπαροσκόπος Αθήνα

Τι είναι η χολολιθίαση;

Η χοληδόχος κύστη, ή αλλιώς χολή, λειτουργεί ως ρεζερβουάρ για τη συγκέντρωση συστατικών απαραίτητων για την πέψη.

Όταν διαταραχθεί η σύσταση αυτών των συστατικών, δηλαδή όταν υπάρχει ανισορροπία στα συστατικά της χολής, μπορεί να προκληθεί ο σχηματισμός λίθων (πετρών) και λάσπης, μια κατάσταση γνωστή ως χολολιθίαση ή αλλιώς πέτρες στη χολή.

Οι χολόλιθοι σχηματίζονται συνήθως από τη χοληστερόλη (σε υπερβολική συγκέντρωση) ή από χολικά άλατα (χολική χρωστική) και ποικίλλουν σε μέγεθος, από κόκκους άμμου μέχρι και μπάλα του γκολφ.

Ενώ πολλοί άνθρωποι έχουν πέτρες στη χολή χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα, σε κάποιες περιπτώσεις η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.

Επομένως, πριν εξετάσουμε τη θεραπεία, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει η χολολιθίαση.

Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα και επιπλοκές που προκαλεί η χολολιθίαση;

Οι πέτρες και η λάσπη στη χολή, που χαρακτηρίζουν τη χολολιθίαση, μπορεί να είναι ασυμπτωματικές, αποτελώντας τυχαίο εύρημα σε ένα υπερηχογράφημα.

Όταν όμως ένας χολόλιθος αποφράξει τον χοληδόχο πόρο, προκαλείται ο κωλικός των χοληφόρων, ο οποίος είναι το συχνότερο σύμπτωμα. Άλλα κύρια συμπτώματα και επιπλοκές της χολολιθίασης είναι τα εξής:

Έντονος πόνος στο άνω δεξιό τεταρτημόριο της κοιλιάς ή στο κέντρο, ο οποίος μπορεί να ακτινοβολεί στη δεξιά ωμοπλάτη ή την πλάτη. Ο πόνος συχνά έρχεται σε κύματα και εντείνεται μετά την κατανάλωση λιπαρού γεύματος.
Ναυτία και έμετος.
Φούσκωμα και δυσπεψία.
Ίκτερος (κιτρίνισμα δέρματος και ματιών) εάν ο λίθος αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο.
Ύδρωπας της χολής: Προκαλείται από την απόφραξη της χολής από πέτρες, οδηγώντας σε διάταση και πόνο.
Χολοκυστίτιδα: Είναι η φλεγμονή του τοιχώματος της χολής, συχνά συχνά ως επιπλοκή της χολολιθίασης, λόγω συσσώρευσης μικροβίων (απόφραξη και μόλυνση). Προκαλεί έντονο πόνο, πυρετό και ρίγη.
Πολύποδες: Πρόκειται για προσεκβολές της εσωτερικής επένδυσης της χολής. Συνήθως δεν δίνουν συμπτώματα από μόνα τους.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης χολολιθίασης;

Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι το αυξημένο σωματικό βάρος (παχυσαρκία), η γρήγορη απώλεια βάρους (π.χ. εξαντλητικές δίαιτες), η υψηλή χοληστερόλη, η ηλικία (άνω των 40), το φύλο (γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα), καθώς και το οικογενειακό ιστορικό.

Πώς γίνεται η διάγνωση για τη χολολιθίαση;

Η διάγνωση της χολολιθίασης τίθεται εύκολα με ένα απλό υπερηχογράφημα της κοιλιάς. Σε περιπτώσεις επιπλοκών ή υποψίας μετακίνησης λίθων, μπορεί να χρειαστούν και άλλες εξετάσεις, όπως εξετάσεις αίματος, μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) ή ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP).

Ποια είναι η θεραπεία για τη χολολιθίαση;

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει φαρμακευτική ή άλλη αγωγή ικανή να διαλύσει αποτελεσματικά τις πέτρες και τη λάσπη, η οριστική θεραπεία για τη χολολιθίαση συνίσταται στην αφαίρεση της χολής, μια επέμβαση που ονομάζεται χολοκυστεκτομή:

Λιθίαση (πέτρες/λάσπη): Η αντιμετώπιση γίνεται με αφαίρεση της χολής.
Ύδρωπας: Αντιμετωπίζεται, όπως η απλή λιθίαση, με χολοκυστεκτομή.
Χολοκυστίτιδα: Εφαρμόζεται τόσο συντηρητική (π.χ. αντιβιοτικά) όσο και χειρουργική θεραπεία. Η πορεία της νόσου καθορίζει την ανάγκη για άμεσο ή απώτερο χειρουργείο.
Πολύποδες: Αντιμετωπίζονται με αφαίρεση της χολής για την εξάλειψη του κινδύνου κακοήθειας.
Η χολοκυστεκτομή δεν δημιουργεί διαταραχή στην πέψη μετά από μια σύντομη περίοδο προσαρμογής. Η ροή των απαραίτητων συστατικών γίνεται συνεχής προς το έντερο, χάνοντας απλώς τη δυνατότητα αποθήκευσης σε ρεζερβουάρ.

Πώς γίνεται η αφαίρεση της χολής για την αντιμετώπιση της χολολιθίασης;

Η αφαίρεση της χολής (χολοκυστεκτομή) γίνεται πλέον κυρίως με λαπαροσκοπικές τεχνικές, οι οποίες είναι ελάχιστα επεμβατικές:

Κλασική Λαπαροσκόπηση: Γίνεται μέσω 3 ή 4 μικρών οπών (τομών) στην κοιλιά.
Mini Λαπαροσκόπηση: Μια ακόμη πιο ατραυματική τεχνική που χρησιμοποιεί λεπτά εργαλεία 3 χιλιοστών σε διάμετρο, σε αντίθεση με τα συνήθη 5 και 10 χιλιοστών.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που έχει η mini λαπαροσκόπηση για την αντιμετώπιση της χολολιθίασης;

Η mini λαπαροσκόπηση προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα:

Επιτρέπει την επέμβαση να γίνει γρήγορα, με ακρίβεια και αναίμακτα.
Η προσπέλαση γίνεται συχνά χωρίς τη χρήση τροκάρ, μειώνοντας στο ελάχιστο το τραύμα στο κοιλιακό τοίχωμα.
Ο μετεγχειρητικός πόνος ελαχιστοποιείται, καθώς προέρχεται κυρίως από τις τομές.
Η τεχνική είναι εξαιρετικά εξειδικευμένη, με σπάνια ανάγκη για παροχετευτικούς σωλήνες.
Δεν απαιτείται αφαίρεση ραμμάτων, καθώς γίνεται πλαστική μικροραφή για άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.

Πόσο θα παραμείνει ο ασθενής στο νοσοκομείο μετά την αντιμετώπιση της χολολιθίασης λαπαροσκοπικά;

Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι συνήθως μόνο για ένα βράδυ, ανεξάρτητα από την επιλεγμένη λαπαροσκοπική τεχνική. Η λαπαροσκόπηση έχει καθιερωθεί ως η πλέον ασφαλής και «περιπατητική» μορφή επέμβασης για τη χολοκυστεκτομή.

ΑΠΑΛΛΑΓΕΙΤΕ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ Ή ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ ΣΤΗ ΧΟΛΗ ΣΗΜΕΡΑ.

ΖΗΤΗΣΤΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορούν οι πέτρες στη χολή να φύγουν μόνες τους;

Όχι, οι πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) δεν αποβάλλονται αυτόματα ούτε διαλύονται με φάρμακα ή “φυσικούς” τρόπους.

Αν και μικροί λίθοι μπορεί να μετακινηθούν προσωρινά, υπάρχει ο κίνδυνος να αποφράξουν τον χοληδόχο πόρο, προκαλώντας χολαγγειίτιδα, παγκρεατίτιδα ή χολοκυστίτιδα.

Η μόνη οριστική θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή).

Πότε χρειάζεται χειρουργείο αν έχω πέτρες στη χολή;

Η ένδειξη για χειρουργείο τίθεται όταν:

Υπάρχουν συμπτώματα (πόνος, ναυτία, φούσκωμα, δυσπεψία).
Έχει εμφανιστεί φλεγμονή ή λοίμωξη στη χοληδόχο κύστη.
Υπάρχουν πολύποδες στη χολή ή πάχυνση του τοιχώματος στο υπερηχογράφημα.
Ο ασθενής είναι διαβητικός (λόγω αυξημένου κινδύνου επιπλοκών).
Ακόμη και χωρίς συμπτώματα, η προληπτική αφαίρεση προτείνεται σε νεότερους ασθενείς ή όταν οι πέτρες είναι πολλές και μικρές, καθώς υπάρχει υψηλός κίνδυνος μετακίνησης.

Επηρεάζει η διατροφή τη δημιουργία ή την πορεία της χολολιθίασης;

Η διατροφή δεν μπορεί να διαλύσει τους υπάρχοντες λίθους, αλλά μπορεί να επιβραδύνει τη δημιουργία νέων.
Συστήνεται:

Περιορισμός λιπαρών τροφών (τηγανητά, αλλαντικά, γλυκά).
Αποφυγή μεγάλων, βαριών γευμάτων.
Κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και φυτικών ινών.
Επαρκής ενυδάτωση.
Οι απότομες δίαιτες ή η ραγδαία απώλεια βάρους αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων.

Μπορώ να ζήσω φυσιολογικά χωρίς τη χολή;

Ναι. Η χολοκυστεκτομή δεν επηρεάζει μακροχρόνια τη λειτουργία της πέψης.
Το σώμα προσαρμόζεται ώστε η χολή να ρέει απευθείας στο έντερο, χωρίς να αποθηκεύεται.
Τις πρώτες εβδομάδες μπορεί να υπάρχει ήπια δυσανεξία στα λιπαρά, αλλά με σωστή διατροφή, ο οργανισμός επανέρχεται πλήρως.

Υπάρχει σχέση της χολολιθίασης με το στρες;

Το στρες από μόνο του δεν προκαλεί πέτρες, ωστόσο μπορεί να επηρεάσει την κινητικότητα της χολής και την έκκριση ορμονών που επηρεάζουν το πεπτικό σύστημα. Αυτό οδηγεί συχνά σε δυσπεψία, φούσκωμα ή κωλικούς, που μιμούνται ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα της χολολιθίασης.

Μπορώ να κάνω εγκυμοσύνη αν έχω πέτρες στη χολή;

Ναι, αλλά η χολολιθίαση μπορεί να επιδεινωθεί κατά την εγκυμοσύνη, λόγω των ορμονικών αλλαγών που επηρεάζουν τη σύνθεση της χολής. Αν υπάρχουν έντονα συμπτώματα ή φλεγμονή, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει ασφαλώς λαπαροσκοπικά, ακόμη και στο δεύτερο τρίμηνο, εφόσον κριθεί αναγκαίο από τον ιατρό.

Τι πρέπει να προσέξω μετά από χολοκυστεκτομή;

Μετά την αφαίρεση της χολής:

Προτιμώνται μικρά και ελαφριά γεύματα.
Περιορίζονται τα πολύ λιπαρά και τηγανητά φαγητά για τις πρώτες εβδομάδες.
Ενθαρρύνεται ήπια σωματική δραστηριότητα για ταχύτερη ανάρρωση.
Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στην εργασία τους μέσα σε 5–7 ημέρες, ανάλογα με το είδος της επέμβασης.

Υπάρχει τρόπος να προληφθεί η χολολιθίαση;

Η πρόληψη βασίζεται κυρίως στη διατήρηση υγιούς βάρους και στη σταθερή διατροφή:

Αποφυγή παρατεταμένης νηστείας ή απότομων δίαιτων.
Κατανάλωση φυτικών ινών και άπαχων πρωτεϊνών.
Επαρκής ενυδάτωση και αποφυγή πολύ λιπαρών τροφών.
Η τακτική ιατρική παρακολούθηση με υπερηχογράφημα βοηθά στον έγκαιρο εντοπισμό πιθανής λιθίασης.

ΧΟΛΟΛΙΘΙΑΣΗ